نەوەی نوێ‌و رۆنانی گۆڕان

وتووێژێك لەگەڵ ئەرسەلان عەزیزی، نووسەر‌و رووناكبیر

هەڤپەیڤین: 

ئەفراسیاب گرامی

پ: بە پرسیارێكی‌ بنەڕەتی‌دەست پێ‌دەكەین، هۆكاری‌ دابڕانی‌ نەوەكان(شكاف نسلها) لەیەكدی ‌چیە؟ 

و: پێش وڵامدانەوە بەو پرسیارە، باشترە مانای دابڕان كە هاوتاكەی لە ئەدبیاتی كۆمەڵناسیدا، كە بۆ ئەم پرسیارە وەك دەبینین لە‌زمانی فارسییەوە بەقەرز گیراوە" (انقطاع) بكار ببرێت، هەتا لەگەل (شكاف) كە كوردییەكەی دەبێتەدرزو كەلێن، لێك جوێ بكرێنەوە. ئەگەر مەبەست لەدابڕان انقطاع بێت" ئەو پرسیارە دێتە پێشەوە كە ئایا نەوەكان دەتوانن بەتەوای لێكداببڕێن، بەشێوەیەك كە لە ئاكامدا بمانەوێت هۆكاری انقطاع یان دابڕانەكەیان دەستنیشان بكەین؟ درز‌و كەلێن (شكاف) بەدرێژایی مێژوو بەشێك لە رەوت‌و رەهەندی گەشەی ژیان‌و ژینگەی مرۆڤەكان بووە، بەڵام دابڕان یان انقگاع، مانایەكی دیكە بەم چەمكە دەبەخشێت. لەكۆمەڵناسیدا درز یان كەلێن، جەخت لەسەر كۆمەڵێك لێكنەچوون‌و جیاوزی سەقامگرتوو دەكەن" كە لە ئاكامی دژایەتی‌و زۆرانبازییە سیاسی‌و كۆمەڵایەتییەكان دێنەئاراوە، كە سەرەكیترین‌و بەرچاوترینی ئەو جیاوازییانە، درز‌و كەلێنی نێوان نەریت ومودێڕنەو بەگشتی ژیانی دوو نەوەیە كە لە فەزا و هەلومەرجێكێ نوێ‌و كۆندا‌ ناچارن پێكەوە بحاوێنەوە. جیا لەوەی كە ئەو وشەیە بۆ كام مەبەست بكار هێنرابێت، دەتوانین ئاماژە بەوە بكەین كە هەردوو وشەكە لایەنگران‌و نەیارانی خۆیان هەیە. هەندێ كەس پێیانوایە كە حەز‌و ئارەزووە فیكریی‌و رۆحییەكانی نێوان نەوەكان، دەتوانێت لە نێوان دوو بەرەدا كەلێن‌و درزێكی ئەوتۆ دروست بكات، كە لە ئاكامدا نەوەكان لەگەڵ ئەوەی دەبنە هەڵگریی بەشێك لەپەیام‌و رەساڵەتەی باوك‌و باپیرانی خۆیان، لە هەمان كاتدا، جیاوازی‌و لێكنەچوونی دیار‌و بەرچاویش بەئاكار‌و رەفتاریانەوە ببینرێت. ‌بەڵام لایەنگرانی دابڕان یان هەمان انقگاع جەخت لەسەر دابڕانی هەموو پێوەندییە فیكریی‌و رۆحییەكانی نەوەی نوێ لەگەل نەوەی پێش خۆیان دەكەن. لەهەمانكاتدا لایەنگرانی هەردوو چەمكەكەلەگەل ئاماژەبە ئاكامی كەلێنی نێوان نەوەكان، لەكۆمەڵگا مرۆڤییە جیاوازەكاندا لەسەر كۆمەڵێك فاكتەری سەرەكی وەك هۆكاری دابڕان یان كەلێنی نێوان نەوەكان هەتا رادەیەك تەبا‌و لەبۆچوندا لێك نزیكن . ئەو هۆكارانەدەتوانن ئابووری، سیاسی یان كۆمەڵایەتی بن. بۆ نموونە گەشەی ئابووری‌و ئاڵوگۆڕی بنەڕەتی بەسەر هەوزار‌و كەرەستەكانی بەرهەمهێناندا دەتوانێ راستەوخۆ كار بكاتە سەر دەسەڵاتی سیاسی‌و لە ئاكامدا ئاڵوگۆڕی كۆمەڵایەتی لـێ‌ بكەوێتەوە. یان ململانێ سیاسی یان چەكداری كە هۆكارەكەی سیاسی بێت، دەتوانێت كاریگەریی راستەوخۆ بكاتەسەر ئەو نەوەییەی كە لەو چاخە مێژووییەدا دەژیی‌و ئەو جازیبەو كێشەی بۆ نەوەی نوێ تێدا نەمێنی. ئەگەرچی كۆمەڵناسان لەم بوارەدا، جیاوازی تەمەنی نەوەكان(تەفاوەتی سنی) بەفاكتەرێكی سەرەكی دەزانن بۆ دابڕانی نەوەكان یان بەواتایەكی دیكە درز‌و كەلێنی نێوان ئەوان، بەڵام لە راستیدا لەسەر مەودای نێوان نەوەكان بۆ دروستبوونی كەلێنێكی ئەوتۆ كەجیاوازی بەرچاو دروست بكات، یەكدەنگ نین. لە بەر ئەوەی كە جیاوازی تەمەنی لە كۆمەڵگا جیاوازەكاندا بە شێوەیەكی یەكسان كار ناكاتە سەر نەوەكان‌و زۆرتر دەگەڕێتەوە بۆ رادەی گەشەسەندوویی یان پاشكەوتوویی ئەو كۆمەڵگایانە. بۆ نموونە وڵاتێكی وەك سومالی كە جیاوزی تەمەنی تێدا بەرچاوە، لەگەل وڵاتی ئێران كە لە ماوەی سی ساڵدا حەشیمەتەكەی دووقات بووەتەوەو زیاتر لەحەفتا لە سەدی حەشیمەتەكەی، تەمەنی لە ژێرەوەی پەنجا ساڵەوەیە، بەتەواوی جیاوزە. هەروەك چۆن هەڵەدەكەین ئەگەر درز‌و كەلێنی نێوان نەوەكان لەئێراندا، كە لەكاتی گەشەسەندندایە لەگەل وڵاتانی رۆژئاوایی كە بە وڵاتانی گەشەسەندوو ناودێردەكرێن، بەیەكڕەهەند دابنرێ. 

پ: فەزای‌ كۆمەڵایەتی‌‌و سیاسی تا چەند كاریگەرە لەسەر ئەوەی ‌كە نەوەی‌ كۆن‌و نەوەی ‌نوێ ‌پێكەوە تەبا بن؟ 

و: نەك تەنیا فەزای كۆمەڵایەتی‌و سیاسی بەڵكوو فەزای ئابوریش كە تا رادەیەكی زۆر ئەو دوو فەزایەش بەرهەمی ئاڵوگۆڕی كەرستە‌كانی ئەون، دەتوانێ كار بكاتە سەر تەبایی یان ناتەبایی ئەو فەزایەی كە نەوەی كۆن‌و نوێی تێدا دەژین. تەنانەت لەم سەردەمەی ئێستادا كەسەردەمی شۆرشی تیكنولۆژیایە، كاریگەریی ئەو فەزایانە بەرچاوتر‌و خێراییەكەی زیاترە. درز‌و كەلێن دەتوانێت لەسەرخۆ‌و كەم خەسار بێت، بەڵام لە كۆمەڵگای پێشكەوتوودا یان ئەو كۆمەڵگایانەی كە پرۆسەی پێشكەوتن دەپێون، سازكردنی فەزایەك كە جیلی كۆن‌و نوێ، تێدا بتوانن یەكڕەهەند ‌و پارالیل بچنە پێشەوە، زەحمەتە. لەكۆمەڵگای ناپێشكەوتوودا واتە ئەو كۆمەڵگایانەی كە ئاڵوگۆڕە سیاسی‌و ئابووری‌و كۆمەڵایەتییەكان، تێیاندا بە هێوری دەچێتە پێش، مەودای نێوان جیاوازییەكان‌و لێكنەچوونی نەوەكان كەم‌و تا رادەیەكی زۆر نەوەكان پێكەوە تەبا‌و بێ كێشەن. دروستكردنی فەزاییەكی یەكدەست، نەك تەنیا یارمەتی بەتێگەیشتنی نەوەكان ناكات، بەڵكوو درز‌و كەلێنی نیوان ئەوان قووڵتر دەكاتەوە. زیاتر لە نیوەی خەڵكی ئێران دوای شۆڕشی پەنجا‌و حەوت لەدایك بوون‌و فەزای زەینی ئەوان لەژێر كاریگەریی سیستەمی فیكری كۆماری ئیسلامی دا شكڵی گرتووە، بەڵام وەك دەبینین ئەو فەزایە نەیتوانیوە كەلێنی نیوان ئەوان وەك نەوەی دوای شۆڕش‌و هەوڵەكانی سیستەم كە بە تەواوی لە خزمەتی نەریتی كردنی كۆمەڵگادا بووە بە ئاكام بگات. قووڵبوونەوە تا رادەی شۆڕشی نەوەیەك بەدژیی نەوەكەی دیكە ئاكامی یەكدەست بوونی فەزای سیاسی‌و كۆمەڵایەتی نێو كۆمەڵگا‌یە، ‌بە قازانجی یەكێك لەو نەوانە. بۆ ئەوەی نەوەكان بتوانن تەبا بن نەك وەك یەك، ‌لەنیوان سێ چەمكی دابڕان(انقطاع)، درزو كەلێن (شكاف)‌و هاوچەشنی (انطباق)، هەڵبژاردنی چەمكی سێیەم واتە هاوچەشنی كردن بە نیازی كەمكردنەوەی مەودای نێوانیان، هەڵەیەكە كە لەئاكامدا بەقازانجی دابڕان دەشكێتەوە. لەراستیدا، فەزای ئارامی كۆمەڵایەتی‌و سیاسی، دەگەڕێتەوە بۆ جۆریی رەنگڕێژیی‌و هەڵوێستی ئەو كەسانەی كە دەیانەوێت‌و دەتوانن فەزاكە لە ئاكام دا بەقازانجی هێوركردنەوە، نەك مەوازیی‌و هاوچەشنیی كردن بگۆڕن.

پ: مێژووی ‌ئێمە، مێژوویەكی‌ ژانگرتوو‌و پڕ لە كارەساتە، ئایا شوێندانەر بووە لە سەر خودئاگایی ‌نەوەكان بە سەردەمی ‌خۆیان؟

و: هەر رووداوێكی سیاسی یان كۆمەڵایەتی كە بكرێت لە چوارچێوەی مێژوودا شوێنی بۆ بكرێتەوە لە واقێعدا ئاكامی دژایەتی‌و بەرهەمی دژەكانە لەچاخێكی دیاری مێژووییدا. كە دەڵێین مێژووی ئێمە ژانگرتووە، ماناكەی ئەوەیە كە ئەو دژایەتییانە، ‌لەفەزایەكی پڕ كێشەدا هاتووەتە ئاراوە. واتە پرۆسە مێژووییەكانی ئێمە بۆ گەیشتن بە كۆمەڵێك داخوازیی مرۆیی، كە نەوەیەك دوای نەوەیەكی دیكە بڕیویەتی‌و هەوڵی بۆ داوە، وەك پرۆسە هاوچەشنە مێژووییەكانی گەلانی دیكە دەرباز نەبووە. ئەگەر مەبەست لەخودئاگایی كۆی كرداری نەوەیەك بێت بەرانبەر بە بەرپرسایەتی ئەرێنیی مێژوویی خۆی. دەتوانین بڵێن بە پێی تێگەیشتن‌و رادەی وشیاری هەر نەوەیەك، وڵامەكەی ئەرێنییە. ئەمە بەو مانایە نیە كە مێژوو هەرچەند ژانگرتووتر‌و پڕئازارتر بێت حەتمەن خودئاگایی نەوەكانیش زیاترە. كۆمەڵێك فاكتەری تر جگە لەرەوتی مێژوو وەكوو سەقامگیریی دەسەڵاتی دین‌و خورافەو پەنا بردنە بەر دنیای جادووگەریی كە بەرهەمی راستەوخۆی دەزگاكانی دین بووە بەسەر بیركردنەوەی نەوەكانی ئێمەدا زاڵ بووەو توانیویەتی مێژووەكە ژانگرتووتر‌و پركارەساتتر بكات. خۆدئاگایی زیاتر بەرهەمی سەردەمی نوێ‌و دونیای مودێرنەیە، لەبەر ئەوەی لەدونیای مودێڕنەدا فەزایەكی مۆنۆپۆل‌و دەسبەسەرداگرتوو بەسەر كۆمەڵگادا زاڵ نیە. لەسەردەمی كۆندا واتە پێش ئەم سەد ساڵەی دوایی، مێژووی ئێمە هێور‌و ئارام نەبووە، بەڵام چوون زانیاریی كە سەرەكیترین كەرەستەی خودئاگاییە، ‌تەنیا لەژێر سەیتەرەی چینێك لەچین‌و توێژەكانی كۆمەڵگادا بووە، لەئاكامدا فەزای خوڵقانی خودئاگایی مێژووی، سەرەڕای ژانگرتوویی مێژووەكەش فەراهەم نەبووە. لەسەردەمی ئێستادا وەك دەبینین دەسەڵاتی زانیاریی نەك هەر لەقەبزەی دەزگاكانی دیندا وەك پارێزەری چینەكانی دەستەڵاتداردا نەماوە، بەڵكوو لەفەزایەكی رەهادا بەردەوام لە هاتوچۆدایەو هەموو كەس دەتوانێت بەپێی پێویست‌و خواستی خۆی كەڵكی لێوەربگرێت.

پ: زانست، مەعریفە، .... چ رۆڵیكی‌ هەیە لە بنیاتنانی گۆڕان لەلایەن نەوەكانەوە؟

و: وەك لەوەڵامی پرسیاری پێشوودا باسم كرد، زانیاری‌و مەعریفەكە تەواكەری یەكن، وەك سەرەكیترین كەرەستەی خوڵقێنەری خودئاگایی چاویان لێدەكرێت. كاتێك نەوەیەك بتوانێت بەئاسانی دەستی بەزانیاری‌و بەرهەمە مەعریفییەكانی سەردەم بگات، دەتوانێت هەر بەو ئاسانییەش‌ خودئاگایی خۆ بباتەسەر‌و سەیتەرە بكات بەسەر كەرەستەكانی گۆڕاندا. گۆران بەرهەمی سەركەوتنی نوێیە بەسەر نەریتدا. رەنگە هەمیشە ئاكامی گۆڕان بە قازانجی نوێگەری‌و سەقامگیر بوونی رەوتێكی پێشكەوتوو تەوا نەبێت‌و نەریتێكی دیكە جێگیری نەریتی كۆن بێت. بۆ نموونە خەڵكانی ئێران لە ژێركاریگەریی خودئاگایی سیاسی‌و كۆمەڵایەتیدا، هەوڵی گۆڕانی سیستەمی پاشایەتییان دا، بەڵام ئاكامی ئەو گۆڕانە بووە هۆی جێگیربوونی سیستەمێكی نەریتیتر‌و پاشكەوتووتر لەسیستەمی پێشوو.

پ:سوننەت‌و مۆدێڕنیتە، تا چەند كاریگەربووە؟ 

و: بەرهەمی سوننەت گۆڕان نیە. سوننەت لایەنگری سەرسەختی مانەوەی رەوت‌و نەزم‌و نۆرمی كۆنەیە. بۆیە لایەنگرانی سوننەت هەموو هەوڵەكانیان دەخەنە گەڕ كە بەر بە ئاڵوگۆڕ بگرن. مەرج نیە سوننەتگەراكان هەمیشە لە دەسەڵاتدا بن. پێداگری لەسەر نەزم‌و سیستەمی كۆنە دەتوانێت لە بنەماڵەوە، وەك بچووكترین ئەركانی كۆمەڵگا دەستپێ بكات تا دەگاتە بەشە گەورەكانیتری كۆمەڵگا. باوكێك كە لە ژێر كاریگەری بەرهەمە مەعریفییەكانی نەریتی زاڵ بەسەركۆمەڵگادایە، كچەكەی خۆی سەردەبڕێ، نایەوێت كۆمەڵگا گۆڕانی بەسەردا بێت بەڵكوو دەیەوێت لەكەنار بەشەكانی تری دەزگاكانی پارێزەری دنیای كۆندا، پێداگری لە نەریتە كۆنەكانی زاڵ بەسەر كۆمەڵگادا بكات. بە پێچەوانەوە مۆدڕنیتە پێداگریی لەگۆڕان دەكات؛، لە هەموو بەشەكانی كۆمەڵگادا. گۆڕان وەك بەرهەمی مودێرنیتە دەتوانێت لەرەفتار‌و ئاكاری تاكەوە دەستپێبكات تا لە جەغزێكی بەرینتردا هەموو بنەما نەریتییەكانی كۆمەڵگا هەڵتەكێنێ. 

پ: دەتوانین بڵێین "هەرنەوەیەك رۆڵەی‌سەردەمی‌خۆی بووە"؟ 

و: ئەگەر ئەم پرسیارە بەدوای ئەو وەڵامەدا بگەڕێت كە هەرنەوەیەك بەرپرسایەتی مێژوویی خۆی بەشێوەی ئەرێنی بەئەستۆوە گرتبێ‌و رۆڵە، وەك خاڵێكی پۆزەتیف بۆ نەوە، لەچاخێكی زەمەنی دیاردا بكار هێنرابێ، بەبڕوای من وەڵامەكەی ئەرێنیی نیەو وەڵامی نیگاتیڤ وەردەگرێت. كەم نیین ئەو نەوانەی كە لە چاخە جیاجیاكانی مێژووی مرۆڤایەتیدا رۆڵی هەرە نیگەتیڤیان لەبەرەو پێش چوونی دەسەڵاتی دیكتاتۆرەكاندا بینیوە. ئاڵمانی سەردەمی جەنگی دووەمی جیهانی، بەبێ پاڵپشتی نەوەی ئەو سەردەمە، نە دەیتوانی لەپەرەگرتنی دەسەڵاتی نازییەكاندا ‌و نە لە خاچەبڕكردنی كۆمۆنیستەكان‌و یەهوودییەكان‌و بە گشتی نەیارانی نازییەكاندا بە ئاكام بگات. بەبڕوای من بێدەنگی‌و دەنگ هەڵنەبڕینی نەوەكانیش لەهەرچاخێكی مێژوویدا دەتوانێت جۆرەپاڵپشتیی‌و یارمەتیدەرێك بێت بۆ زیاتر سەقامگیر كردنی هەر دەسەڵات‌و سیستمێكی ناشەرعی. لەخۆڕا نییە كە "دوكتور قاسملو دەڵێت:... ئەگەر نەوەكانی پێش ئێمە ئەركەكانی خۆیان بەباشی بەئەنجام دەگەیاند، ئێستە ئیتر نەوەی ئێمە بێ‌ شەهید دەبوو" 

پ: لاوانی‌كورد، بەتایبەتی‌ هێما بەرۆژهەڵاتی‌كوردستان، ئەم بنیاتنانە تاچەند دەتوانن بگوازنەوە بۆ نەوەكانی ‌دیكەی ‌كورد لە داهاتوودا؟

و: ئەو شتەی لانیكەم لە دوای كۆماری كوردستان‌و بەتایبەت خۆڕاگریی‌و مەقاومەتی ئەم سی ساڵەی دوایی كە پاش هاتنە سەركاری كۆماری ئیسلامی بەقوربانی دانێكی زۆر بەدەست هاتووە، لانیكەم تا گەیشتنە ئەنجامی داخوازییەكان‌و بەئامانج گەیشتنی ئاواتە‌رەواكان درێژەی دەبێت. لەم شەست‌و چەند ساڵەی دوای رووخانی كۆماری كوردستان كە دەیتوانی كێشەی نەتەوایەتی لەم بەشی كوردستاندا چارەسەر بكات، ئێستاشی لەگەل بێت، داخوازییە ستراتێژییەكان هەر یەك شت بووە، ئەویش چارەسەری كێشەی نەتەوایەتی. لەهەر چاخێكی مێژووییدا، شێوەو كەرەستەی تایبەتی بۆ بەكار هێنراوە، بەڵام داواكان هەریەك بووە. مادام ئەو داوایە نەگاتە ئەنجام، كێشە دەمێنی‌و زیاد دەكات‌و نوشستی ناهێنی. بەڵام دوای چارەسەری ئەم كێشەیە، رەنگەو حەتمەن نەوەی داهاتوو ئامانج‌و داخوازیی تر‌و كێشەی تری دەبێت، رەنگە ئەو نەوەیە كە لەگەڵ كێشەی نەتەوایەتی بەرەوڕوو نیە، تەنیا وەك رووداوی مێژوویی چاو لەو بنیاتانە بكات.

"گی ڕووشە"پێی وایەكە، (كرداری نەوەیەك كە لە هەلومەرجی شەڕدا گەورە بووە لەگەڵ ئەو نەوەیەی كە جگە لە ئاشتی‌و ئارامی هیچی دیكەی بەخۆیەوە نەدیوە، وەك یەك نیە. ئەو نەوەییەی كە بە شەهامەتەوە لە بەرانبەر هێرشی نازییەكانی ئاڵماندا پارێزگاریی لەیەكیەتیی سۆفیەتی ئەوسا كرد، دیتمان پەنجا ساڵ پاش ئەو رووداوە هەیكەلی قارەمانانی ئەو شەڕەشە موقەدەسەشی هێنایە خوارەوە. ئەگەر دەسەڵاتێك كە لە سەر ئەو بنیاتانە دادەمەزرێت، پشت لە ئەساسی بنیاتەكان نەكات، دەتوانیت ئومیدەوار بیت، كە ئەو بنیاتانە لە لایەن نەوەكانی تریشەوە بپارێزرێن. "بەختیار عەلی سەبارەت بەكۆچی بەكۆمەڵی گەنجانی باشوور پاش راپەڕێن‌و سەركەوتن بەسەر دیوەزمەی بەعسدا دەڵێت... لەراستیدا ئەوان لە ئازادی خۆیان هەڵهاتن". 

پ: ئایا ئەم نەوەیە دەتوانێ ‌ببێتە نەوەی‌ گۆڕان یان نا؟ 

و: كۆمەڵناسان لەسەر یەك لەسەر ئەوەی كە نەوە، ‌بەرهەمی كام مەوای زەمەنییە یەك نیین. "بالس" پێی وایە، كە هەر نەوەیەك بریتییە لەمەودای تەمەنی نێوان دایك‌و باوكەكان لەگەل منداڵكانیاندا، بەم پێیە ئەگەر تەمەنی بوونە خاوەن منداڵ، بیست تا بیست‌و پەنج ساڵ لەبەرچاو بگیردرێ، دەبێت هەر بیست تا بیست‌و پێنج ساڵ نەوەیەكی تازە لە دایك بێت. بۆ وڵامی ئەم پرسیارە دەبێت چاوەڕوان بین، ئەو گۆڕانەی كە دەمانەوێت‌و مەبەستمانە لەم ماوەیەدا بەئەنجام بگات. بەڵام مەبەست لەگۆڕان چیە؟، ئەگەر مەبەستمان چارەسەری كێشەی نەتەوایەتی بێت وەك لەمپەری گۆڕان، ناتوانین كات دیاری بكەین. واتە بڵێین لەمەودای نێوان بیست تا بیست‌و پینچ ساڵیتر، ئەم كێشەیە چارەسەر دەبێت. رەنگە پێش بڵاوبوونەوەی ئەم وتوووێژەش رووداوێكی وا بێتە ئاراوە كە گۆڕانێكی گەورەی بەدواوە بێت. بەڵام رەنگە ئەم نەوەیەش وەك نەوەی پێش ناچار بێت ئەركەكانی خۆی بە نەوەی داهاتوو بسپێڕێ. كەم نەبوون ئەو كەسانەی تەنانەت لەئەندامی سەرەوەی هەندێ لە لایەنە سیاسییەكان پێیان وابوو كە لە ماوەیەكی كورتدا، كۆماری ئیسلامی دەڕووخێ‌و كورد بەئامانجەكانی دەگات! بەڵام ئەگەر مەبەست لەگۆڕان، ئاڵوگۆڕ لەبنیات‌و بنچینەكانی كۆمەڵگادا بێت، پێم وایە گۆڕان بەشی جیانەبووەوەی ژیانی مرۆڤەو هەرگیز ئەمڕۆ وەك دوێنێ وێنا ناكرێت‌و نەوەی ئەمڕۆ قەت وەك نەوەی دوێنێ نەدەتوانێ بیربكاتەوەو نەدەتوانێت هەڵوێست بگرێت. وەك نمونەیەكی سادە، بەچاوخشاندنێكی خێرا بەزیندوو‌و شەهیدی ناو ریزەكانی بزوتنەوەی میللی دیموكراتیكی خەڵی كوردستان لەم ساڵانەی رابردوودا‌و رواڵەتی ئێستای نەوەو نەسڵی تازە، هەم لەسیما‌و رواڵەتدا‌و هەم لەبیركردنەوەو ئاكاریاندا، دەردەكەوێت كەگۆڕان بەشی بنچینەیی ژیانی مرۆڤە لەئێستا‌و داهاتووشدا. 

پ:ئێمە پرسیارێكمان نەماوە، ئەگەر جەنابت پێتان باش بوو لەو راستایەدا پێویستەشتێك بگوترێ‌، تكایە بفەرموون؟

و: ئەگەرچی ئەدەبیاتی كۆمەڵناسی لە بواری نەوەكاندا، لەحاست مێژووییەوە قۆناغێكی ئەوتۆی نەبڕیوە، بەڵام دیسان كۆمەڵێك هەنگاوی مەزنی بۆ هەڵگیراوە، ئەوەی كە ئێوەوەك نەوەیەكی تازە لە ناو بزووتنەوەو جووڵانەوەیەك كە گەلێك زیاتر لەتەمەنی ئەم زانستە تازەیە، تەمەنیەتی، دەستان بۆ راڤەكردن‌و تاووتۆێی بەشێك لە لایەنەكانی ئەم ئەدەب‌و زانستە بردووە‌، بەڕاستی جێگای سەرنج‌و ڕامانە. هیوادارم لەئەركەكانتاندا سەركەوتوو بن‌و ئەم وڵامە بە پەلەیەی منیش، بەشێك لەپرسیارەكانی ئێوەی پێكابێت. سەركەوتوو بن.

ئێمەش هیوای بەردەوامی‌و خامەرەنگینی‌و بەپەرۆشی ئێوە بۆ نەوەی نوێتان، بۆ بەئاوات دەخوازین. 

سه‌رچاوه‌: گۆڤاری لاوان